Verzuimbonus voor je werknemers?

Met een oplopend verzuim zijn organisaties opzoek naar manieren om het ziekteverzuim te verlagen. Een van de manieren die de laatste jaren aan populariteit wint, is de niet-ziekbonus. Werknemers die gedurende een bepaalde periode geen ziekmeldingen hebben worden beloond. In deze blog bespreken we wat een niet verzuimbonus is, de voordelen en nadelen ervan, en waarom het meestal er slimmere manieren zijn om medewerkers duurzaam inzetbaar te houden.

Wat is een Niet-Ziekbonus?

Een niet-ziekbonus, ook wel een verzuimbonus, aanwezigheidspremie of continuïteitsbonus genoemd, is een financiële beloning voor medewerkers als ze gedurende een afgesproken periode, bijvoorbeeld een jaar, niet of weinig ziekmelden. De beloning kan variëren van een eenmalige uitbetaling, extra vakantiedagen, cadeaubonnen of andere vormen van beloning.

Verzuimbonus, de voordelen

Een verzuimbonus gebruik je binnen de organisatie primair om het ziekteverzuim terug te dringen. En dan specifiek om verzuim te voorkomen van medewerkers die eigenlijk wel hadden kunnen werken. Dit wordt zwart en grijs verzuim genoemd.

Is een medewerker terecht ziek, bijv. een ongeval tijdens het sporten, dan ga je dit hier niet mee voorkomen. Dit kan zelfs averechts werken, zie de nadelen. De niet verzuimbonus kan wel een stimulans zijn voor de medewerker om zichzelf een gezondere leefstijl aan te meten en daarmee de kans op ziekte te verkleinen.

Opgesomd zijn de voordelen dus:

• Verlagen van onterecht zwart en grijs ziekteverzuim
• Stimuleert medewerkers om niet te spijbelen
• Stimuleert medewerkers om gezond te blijven
• Minder verzuim zorgt voor continuiteit op de werkvloer en lagere verzuimkosten

Verzuimbonus, de nadelen

Een niet-ziekbonus lijkt natuurlijk een prachtig middel maar het heeft zeker nadelen. Sommige nadelen zijn eigenlijk onbedoelde effecten van de verzuimbonus. Medewerkers hebben namelijk niet altijd controle over ziekte. Niet elke ziekte is te beïnvloeden met een gezonde leefstijl. Een keer ziek, bijv. door een blessure op het sportveld, kan een medewerker met een gezonde leefstijl juist gedemotiveerd worden door een niet verzuimbonus.

Opgesomd zijn de nadelen dus:

• Discriminatie
  Niet elke medewerker heeft dezelfde gezondheid. Medewerkers met een chronisch aandoening of zwakker immuunsysteem kunnen het gevoel krijgen oneerlijk behandeld te worden.
• Demotivatie
  Zodra een medewerker (echt) ziek is verliest hij direct zijn bonus. De stimulans om zichzelf niet ziek te melden is direct weg. Terwijl dit dus soms ook buiten in de invloedsfeer van de medewerker ligt.
• Levert roze verzuim
  Om de bonus niet te verliezen komen medewerkers vanwege de bonus juist wel naar het werk. Dit levert een verhoogd risico op verspreiding van ziektes op.
• Extra administratie
  Extra werkdruk voor salarisadministratie en HR

Effecten verzuimbonus in de praktijk

Uit onderzoeken blijkt dat een verzuimbonus het kortdurend verzuim wel kan beïnvloeden, maar dat het totale verzuim vaak niet afneemt. Werknemers die hun bonus toch al zijn misgelopen, hebben de neiging om langer ziek te blijven, omdat de prikkel om terug te keren naar het werk is verdwenen. Dit kan leiden tot hogere verzuimkosten op de lange termijn.

Verzuimbonus wel of niet inzetten?

Hoewel de niet-ziekbonus in bepaalde situaties effectief kan zijn om het ziekteverzuim te verlagen, is het meestal niet het juiste middel om werknemers duurzaam inzetbaar te houden. De prikkel ligt verkeerd omdat medewerkers niet altijd controle hebben over wanneer ze ziek worden. Bovendien kan het systeem oneerlijk aanvoelen voor degenen die ondanks hun inzet en gezonde levensstijl toch ziek worden, zoals de medewerker die een hersenschudding oploopt tijdens een weekend hockeywedstrijd. Het is belangrijker om te focussen op een werkomgeving die gezondheid en welzijn ondersteunt, en waar werknemers zich gesteund voelen ongeacht hun gezondheidsstatus. Hierdoor creëer je een duurzamere oplossing voor langdurige inzetbaarheid en een gezondere werkcultuur.

Alternatieven voor een niet-ziekbonus

Uiteraard zijn er alternatieven voor een niet-ziekbonus. Enkele voorbeelden zijn:

• Verplicht telefonisch ziekmelden bij leidinggevende (dus geen WhatsApp, email of telefoon met de receptioniste). Dit verhoogd de drempel voor ziekmelden, vooral voor zwart en grijs verzuim.
• Wachtdagen afspreken in de arbeidsovereenkomst. Hierbij wordt bij ziekte de eerste dag of eerste twee dagen na een ziekmelding geen salaris doorbetaald. Deze dagen worden als wachtdagen aangemerkt.
• Stimuleer een gezond leefstijl en beloon hiervoor. Hiermee stimuleert jullie organisatie een gezonde leefstijl. Dit is winst voor jullie medewerker zelf én de organisatie. Ook op de lange termijn.