PMO in het onderwijs: Top veel voorkomende risico’s

Het belang van periodiek medisch onderzoek (PMO) in het onderwijs is onmiskenbaar, het verzuim ligt gemiddeld hoger (6,2%, 2023) dan het landelijk gemiddelde (5,7%, 2023). Het is naast een nuttig middel ook een verplichting vanuit de Arbowet. In deze blog bespreken we de belangrijkste thema’s die vaak naar voren komen na het uitvoeren van een PMO. Daarna bekijken we welke risico’s het meest naar voren komen in het onderwijs.

Vitaliteitsthema’s in het PMO

PMO’s richten zich op verschillende gezondheidsaspecten van medewerkers. Hieronder de belangrijkste hoofdthema’s die o.a. gemeten worden in een PMO.

• Fysieke gezondheid (zoals ergonomie en arbeidsgerelateerde aandoeningen)
• Mentale gezondheid (stress, energie)
• Leefstijl (voeding, beweging, rookgedrag).

PMO in het onderwijs: Welke thema’s scoren hoog

In het onderwijs scoren twee thema’s altijd hoog:

1. Stress gerelateerd verzuim
   Er kunnen verschillende stressoren ten grondslag liggen aan de ervaren stress. Een paar voorbeelden:
   1. hoge werkdruk “Je moet aan 100 dingen denken maar hebt maar een beperkt aantal uur”
   2. klassengrootte “De meeste klassen zijn te vol, te klein en te hectisch”
   3. rolambiguiteit “Er wordt steeds meer een opvoedende rol van ons verwacht. maar ik vind dat meer iets voor de ouders”
   4. Gebrek aan perspectief “Er zijn weinig doorgroeimogelijkheden en je kijkt uit op een vrij laag salarisplafond”
2. Verstoorde werk-privé balans
   Een verstoorde werk-privé balans komt vaak voor in het onderwijs vanwege de hoge werkdruk. In het onderwijs is overwerk vaker structureel in plaats van incidentieel. Denk bijv. aan het nakijken van toetsen wat niet altijd geautomatiseerd kan en toch echt gedaan moet worden.

Een PMO helpt bij het in kaart brengen van deze specifieke risico’s en behoeften binnen jullie onderwijsinstelling.

Hoe vaak moet een PMO worden uitgevoerd?

De arbowet verplicht organisaties om periodiek een PMO aan te bieden. De arbowet schrijft niet voor wat periodiek is, en hoe vaak zo’n onderzoek herhaald moet worden (met uitzondering van een aantal werkzaamheden, zoals het werken met kankerverwekkende stoffen of gevaarlijke stoffen). De frequentie van een PMO hangt af van verschillende factoren, zoals de aard van de werkzaamheden en de gezondheidsrisico’s die daarmee gepaard gaan. In het onderwijs is het raadzaam om minstens eens per drie jaar een PMO uit te voeren, hoewel sommige onderwijsinstellingen kiezen voor een korter termijn zoals en jaarlijkse check-up. Het voordeel van een hogere frequentie is dat trends – positief of negatief – eerder inzichtelijk zijn zodat beleid tijdig bijgesteld kan worden.

Echte gezondheidswinst komt ná het PMO

Een PMO biedt waardevol inzicht in de gezondheidstoestand van medewerkers. Het is echter belangrijk te begrijpen dat een PMO op zichzelf geen problemen oplost; het is een middel voor diagnose en bewustwording bij de medewerker en organisatie. Om het nog meer zwart-wit te stellen: het is een wettelijke plicht met kosten. En (nog) geen baten.

Aan de slag ná het PMO

Na het uitvoeren van een PMO is het cruciaal dat organisaties actief aan de slag gaan met de verkregen resultaten. Dit kan betekenen het aanpassen van werkprocessen, het bieden van ondersteunende programma’s voor mentaal welzijn of het investeren in ergonomische aanpassingen.

Starten na het PMO duurt te lang

Hier zien wij het vaak mis gaan bij onderwijsinstellingen. Er liggen geweldige aanbevelingen om de gezondheid van medewerkers te verbeteren nadat het PMO project is afgerond. Een nieuw project wordt intern gestart om te kijken hoe deze aanbevelingen vertaald kunnen worden naar de werkvloer. Dit proces kost veel tijd en daarnaast moet er opnieuw (gezondheids)budget vrij gemaakt worden. Hierdoor ontstaat het risico dat er niet of later (nieuw budgetjaar) wordt gestart. Hierdoor gaat kostbare tijd verloren waarin medewerkers hadden kunnen werken aan hun gezondheid en werkgeluk.

Direct aan de slag na het PMO

Voor de medewerker en de organsatie zou het waardevol zijn om direct aan de slag te gaan na ontvangst van de resultaten van het PMO. Zonder eerst te wachten op een organisatiebreed programma, zodat direct gewerkt kan worden aan een betere gezondheid en hoger werkgeluk – de baten voor de medewerker én organsatie.

PMO en gezondheidsprogramma in één

Elke onderwijsinstelling is uniek. Wij zien wel dat veel thema’s die hoog scoren bij onderwijsinstellingen vergelijkbaar zijn. Voor de veel voorkomende thema’s hebben wij persoonlijke programma’s ontwikkelt. Op basis van de persoonlijke resultaten uit het PMO, krijgt jullie medewerker direct advies over welke programma’s relevant zijn voor hem of haar. Jullie medewerker kan daarna direct aan de slag met zijn of haar aandachtspunten. Dit is uniek in de PMO markt.

Hoe doet FitterUp dat

Om uit te leggen hoe FitterUp dat doet, nemen we eerst een stap terug. Hoe werkt het traditioneel?

Traditionele PMO

Traditioneel is een PMO een vragenlijst, enkele (medische) metingen en een optioneel een gesprek met een coach. Het PMO kan op verschillende locaties afgenomen worden: kantoor, een mobiele locatie bij kantoor (vaak een bus) of ergens bij een meetpunt in de buurt van jullie medewerker.

Na afname is het wachten op de resultaten. Als er bijvoorbeeld ook een bloedtest wordt gedaan om belangrijke indicatoren in het bloed te controleren is het wachten op de uitslag van het lab. Daarna wordt er een rapport opgesteld van het PMO voor jullie medewerker. En als alle resultaten van alle medewerkers binnen zijn kan er een groepsrapportage gemaakt worden. Daarna start het proces zoals eerder omschreven om te kijken welke programma’s ingezet kunnen worden voor jullie medewerkers.

FitterUp methode: technologie 📱& kennis 🧠

Combineert de kracht van het PMO met technologie. Het onderzoek doen wij via een mobiele app. Optionele (fysieke) metingen doen we op jullie werklocatie of op een locatie in de buurt van jullie medewerker.

Mobile-first, heel logisch

Elke medewerker gebruikt dagelijks zijn mobiel. Bijna niks is persoonlijker dan de mobiel van jullie medewerkers. De kracht van onze methode zit dan ook in deze mobiele app (niet te verwarren met een website of portal – zoals traditioneel wordt aangeboden).

Toegang met één vingertik 👆

Met behulp van een mobiele app is het afnemen van het PMO nog laagdrempeliger geworden én heeft jullie medewerker met één vingertik direct toegang tot relevante programma’s waarmee direct gestart kan worden na afronden van het PMO.

Directe koppeling diagnose en behandeling

Dit zorgt voor een directe koppeling tussen diagnose (PMO) en behandeling (programma in mobiele app).

Van PMO naar CPMO

Het koppelen van diagnose en behandeling is een game-changer op het gebied van preventie en de gezondheid van jullie medewerkers. De inzet van technologie biedt daarnaast nog meer voordelen. Technologie maakt het mogelijk om processen veel beter schaalbaar te maken. Dit maakt het mogelijk om kosten te reduceren maar het maakt het ook mogelijk om een bepaald onderzoek zoals de PMO vaker uit te voeren zonder dat kosten stijgen. Dit is wat wij noemen de transitie van PMO naar CPMO.

PMO vs CPMO

PMO staat officieel in de arbowet als Periodiek Medisch Onderzoek maar vanwege het preventieve karakter wordt het vaak ook een Preventief Medisch Onderzoek genoemd. CPMO staat voor Continu Preventief Medisch Onderzoek.

P van Periodiek of Preventief?

De P in PMO staat dus officieel voor periodiek, en zoals hierboven beschreven is er geen wettelijk termijn vastgesteld voor periodiek. Algemeen geaccepteerd is dat periodiek minstens één keer in de drie jaar is. In de praktijk betekend dit dat organisaties die van gezondheid een speerpunt maken, dat het jaarlijks wordt uitgevoerd en dat bij andere organisaties het minder frequent proactief wordt uitgevoerd, tot organisaties die het alleen aanbieden als medewerkers erom vragen.

Kleinere periodes geeft beter inzicht

Als de periode tussen de verschillende PMO’s groot is, zijn ontwikkelingen in het personeelsbestand minder goed inzichtelijk. Hierdoor is het minder goed mogelijk voor HR en management om de juiste beslissingen te maken. Dit is natuurlijk ook één van de redenen waarom organisaties die echt gaan voor gezonde medewerkers nu al kiezen voor een hogere frequentie tussen de PMO onderzoeken.

Van Periodiek naar Continu

Door Continu te meten ontstaat er een realtime inzicht in de trends die spelen onder jullie onderwijsmedewerkers. Hierdoor krijgen medewerkers automatisch bestaande programma’s direct aangeboden via de mobiele app en is het mogelijk om eerder organisatiebrede programma’s op te zetten en uit te rollen.

Hoe meet FitterUp continu?

Het meten in FitterUp gebeurt op meerdere niveaus:

1. Dagelijks
   Via FitterUp kunnen medewerkers dagelijks werken aan hun mentale en fysieke gezondheid. Hierdoor is er realtime inzicht in de staat van jullie medewerkers.
2. Wekelijks/maandelijks
   Via korte pulse metingen worden medewerkers gevraagd naar verschillende aspecten. Hier kunnen ook enkele vragen aan toegevoegd worden die meer betrekking hebben op het werk (Medewerkerstevredenheidsonderzoek, MTO). Dit is de spreekwoordelijke thermometer in de organisatie.
3. Elk half jaar een uitgebreider onderzoek
   Daarnaast vraagt de app frequenter (elke 6 maanden) dan bij het traditionele PMO (gem. 3 jaar) een uitgebreidere vragenlijst uit. Hierbij maken wij gebruik van slimme technologie (AI) om te bepalen welke vragen relevant zijn voor de medewerker op basis van eerdere onderzoek. Hierdoor blijven de vragen behapbaar voor de medewerker en blijft het gebruik van FitterUp leuk, een belangrijke pijler voor het succes van onze app.
   Indien noodzakelijk wordt een medewerker gevraagd om ook opnieuw een fysieke meting te laten uitvoeren. Dit gebeurt voor medewerkers die een verhoogd risico hebben.

Voorkomen is beter dan genezen

Concluderend, het PMO is een krachtig middel voor onderwijsinstellingen om helder te krijgen waar de risico’s liggen. Het is echter geen middel om direct de mentale en fysieke gezondheid te verbeteren. Dit volgt uit de acties die daarna worden uitgezet.

Door diagnose (PMO) en behandeling (gezondheidsprogramma) te koppelen wordt er tijdig ingegrepen. Het resultaat: een gezondere en productievere werkomgeving.

De evolutie van traditioneel PMO naar CPMO is een extra manier om tijdig in te grijpen. Daarmee is een CPMO de nieuwe gouden standaard voor het verplichte Preventief Medisch Onderzoek, ook wel arbeidskundig onderzoek genoemd in de arbowet.